Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’ndeki madencilik faaliyetleri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın verdiği ‘Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Olumlu’ raporuna ilişkin yürütmenin durdurulması ve iptali istemiyle 751 kişi ile 61 avukatın açtığı Türkiye’nin en büyük çevre davasında yarın keşif yapılacak.
Yeşil Artvin Derneği, madene karşı Artvin halkının kararlılığını göstermek için keşif sırasında Kafkasör Yaylası’nda toplanma çağrısı yaptı.
MÜCADELE 20 YIL ÖNCE BAŞLADI
Artvin’in Kafkasör Yaylası Cerattepe Mevkii’nde madencilik faaliyetlerinin planlanması üzerine 1995 yılında kurulan Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde birleşen Artvin halkı mücadele başlattı. 1996 yılında Kanadalı Cominco Madencilik şirketi bölgede faaliyet yapmak için maden ruhsatı aldı. Ancak, aynı tarihte Artvin Valiliği Mahalli Çevre Kurulu’nun madencilikle ilgili olumsuz görüş bildiren raporu yayımlandı, 1998 yılında ise Maden Tetkik Araştırma (MTA) Genel Müdürlüğü bölgedeki heyelan risklerine dikkat çeken raporu açıklandı. 1998 yılında Artvin halkının 10 bini aşan imzalı metniyle dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı’na müracaat edildi ve proje tekrar incelenmek üzere durduruldu.
2002 YILINDA ŞİRKETLER ÇEKİLDİ
Kanadalı Cominco Şirketi, 2002 yılında projeden çekildi ve ruhsat hakkını yine Kanada merkezli Rize’de Çayeli Bakır madenini de işleten INMET Mining Corporation’a devretti. 2005’te Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde projeye karşı açılan davada Rize İdare Mahkemesi önce ‘Yürütmeyi durdurma’ ardından 2009 yılının sonunda maden ruhsatının iptali yönünde karara verdi. Uzun süren yargı mücadelesi sonucunda Rize İdare Mahkemesi’nin maden ruhsatı iptali için verdiği kararı Danıştay 2002 yılında onadı. Artvin halkı böylece maden şirketlerinin bölgeden çekilmesini sağladı.
MADEN SAHASI YENİDEN İHALEYE ÇIKARILDI
Dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2011 yılında Artvin Cerattepe ve Genya dağındaki maden sahalarını ihale yoluyla ruhsatlandıracağını duyurdu. 17 Şubat 2012’de yapılan ihalede bu alanlar Özaltın İnşaat Ticaret ve Sanayii A.Şb’ye verildi. 2012 yılında ihalenin iptali ve ÇED Raporu olmadan çalışmalara başlandığı gerekçesi ile Rize İdare Mahkemesi’nde iki ayrı dava açıldı. İhale ile ilgili dava reddedilirken, ÇED davasında iptal kararı alındı. 2013 yılında da Özaltın A.Ş. ruhsatını Cengiz Holding’e ait Etibakır A.Ş.’ye devretti.
TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK ÇEVRE DAVASI OLDU
Bakanlık, ihale süreci ardından bölgedeki bakır madeni için ÇED olumlu raporuna da onay verdi. Gelişme sonrasında Artvinliler 2013 yılında yeni bir hukuk mücadelesi başlattı. Yeşil Artvin Derneği’nin Rize İdare Mahkemesi’ne açtığı davada mahkeme 24 Aralık 2014 tarihinde ‘ÇED Olumlu’ kararını iptal etti. Ardından firma yeni bir ÇED başvurusunda bulunarak 2 Haziran 2015’te yeniden ÇED Olumlu kararı aldı. Yeşil Artvin Derneği öncülüğünde 751 kişi ile 61 avukat, 8 Temmuz 2015’te Rize İdare Mahkemesi’ne ÇED Olumlu raporunun yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Türkiye’nin en büyük çevre davasını açtı.
BAŞBAKAN DEVREYE GİRDİ, ÇALIŞMALAR DURDU
Eti Bakır A.Ş., ÇED raporu ile ilgili verilmiş bir yargı kararı olmaması nedeniyle Artvin Valiliği’ne başvurarak 16 Şubat tarihinde iş makinelerini Cerattepe bölgesine çıkarmak istedi. Artvin halkı araçları ile yola kurdukları barikatlarla iş makinelerinin bölgeye çıkmasına izin vermedi. 2 gün boyunca polis ve jandarmanın biber gazı, cop ve plastik mermi ile yaptığı müdahalelerin ardından iş makineleri Cerattepe Bölgesi’ne çıkarıldı. Olayların büyümesi üzerine Artvin heyeti ile Ankara’da görüşen Başbakan Ahmet Davutoğlu hukuki süreç sona erene kadar Cerattepe’de çalışma yapılmaması yönünde talimat verdi.
KEŞİF GÜNÜ
Rize İdare Mahkemesi, davadan 8 ay sonra 14 Mart tarihinde bilirkişi keşfi yapılması için gün verdi. Cerattepe’de yarın Rize İdare Mahkemesi Başkanı Halil İbrahim Özgün başkanlığında yapılacak keşfe Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden (KTÜ) Orman Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Bedri Serdar, Harita Mühendisi Doç.Dr. Fevzi Karslı, İnşaat Mühendisi Yrd.Doç.Dr. Adem Bayram, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden Maden Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Birol Elevli, Ziraat Mühendisi Prof.Dr. Coşkun Gürsel, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden Çevre Yüksek Mühendisi Prof.Dr. Nihal Bektaş ile Jeoloji Yüksek Mühendisi Doç.Dr. Mehmet Salim Öncel katılacak. Bölgede yapılacak keşfin ardından bilirkişi raporunun hazırlanması bekleniyor.
ÖNCEKİ BİLİRKİŞİ RAPORLARI ‘YA MADEN YA ARTVİN’ DEMİŞTİ
Cerattepe’de daha önce de yapılan mahkeme keşifleri sonucu hazırlanan bilirkişi raporlarında bölgedeki içme ve kullanma amaçlı yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının madencilik faaliyeti ile kullanmına elverişsiz hale geleceği, sucul yaşamın devamının büyük ölçüde tehlikeye gireceği, bölgedeki orman varlığının yok edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu, faaliyetin bölgeyi heyelanlara açık hale getireceği, koruma alanlarının bu özelliklerini yitireceği, ekolojik dengenin ve ekosistemin olumsuz yönde etkileneceği hususları dikkate alındığında telafisi güç zararlar meydana getirebileceği kanaatine varılarak ‘Ya Artvin, ya maden’ görüşlerine yer verilmişti.
ARTVİN HALKI KAFKASÖR’DE TOPLANACAK
Cerattepe’de keşif sahasına bilirkişi heyeti dışında sınırlı sayıda kişi alınacak. Yeşil Artvin Derneği Başkanı Nur Neşe Karahan ile Yönetim Kurulu üyesi ve Avukat Bedrettin Kalın’ın öncülüğünde oluşturulacak heyet bilirkişi heyetine sunum yapacak. Jandarma ekiplerinin bilirkişi keşfinin yapılacağı sahaya çıkan yolları ulaşıma kapatacağı, basın mensuplarının da alana girişine izin verilmeyeceği ifade edildi. Yeşil Artvin Derneği ‘Cerattepe geçilmez, Artvin halkı yenilmez’ sloganı ile ‘Madene karşı Artvin halkının kararlılığını göstermek, haklı davamıza sahip çıkmak, mahkeme heyetini bize yakışır şekilde karşılamak için Kafkasör’de buluşuyoruz’ çağrısı yaptı.
KAFKASÖR YAYLASI VE CERATTEPE
Artvin’in Güneybatısındaki Kafkasör Yaylası ile Cerattepe ve Genya Mevkii 1250 metre yükseklikte yer alıyor. Turizm Merkezi olan Kafkasör Yaylası Karadeniz’in doğal yaşlı ormanlarını barındırıyor. 25’i endemik 2 bin çeşit bitki türü ile vaşak, karaca, boz ayı gibi yaban hayvanlarının yaşam alanı olan bölge, yırtıcı kuşların ülkemizden geçen 2 ana göç yolundan birisi olma özelliğini taşıyor. Artvin’in içme suyu kaynaklarını da barındıran Kafkasör Yaylası görülmeye değer doğal güzelliklere sahip. Kafkasör Yaylası ve bitişiğindeki Hatila Milli Parkı, madencilik faaliyetleri nedeniyle uzun süredir tehdit altında bulunuyor. Artvin’de son olarak sayıları 325’i bulan maden ruhsatı ile 176 baraj ve hidroelektrik santrali projelendirildi.
