Asgari ücreti 1.000 liradan 1.300 liraya çıkaran hükümet, milyonlarca işçiyi patronların insafına bıraktı. Asgari ücret zammını yüksek bulan çok sayıda işveren, ocak ayında 1.300 liralık asgari ücreti ödememek için aralık ayında 384 bin işçisini işten attı.
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) tuttuğu sigortalı kayıtları, asgari ücret zammının işçiye çıkardığı ağır faturayı ortaya koydu. SGK verilerine göre, asgari ücretin 1.000 lira olduğu 2015’in Aralık ayında SGK’ya kayıtlı olarak 14 milyon 802 bin işçi bir işverene bağlı olarak çalışıyordu. Ancak 1.300 liralık asgari ücretle birlikte ocak ayında kayıtlı sigortalı sayısı bir anda 384 bin 155 kişi birden azalarak 14 milyon 418 bin kişiye düştü.
ÇIRAĞI BİLE ATTILAR
Asgari ücrete yapılan yüzde 30 oranındaki zammı ödememek için işçi çıkardığı anlaşılan işverenler, işçi çıkarma operasyonuyla işçilik maliyetlerini aşağı çekme yoluna gitti. Sigortalı sayısındaki azalma, zorunlu sigortalılarda 378 bin 604’ü bulurken, tarım işyerlerinde çalışan sigortalılarda 4 bin 810’a ulaştı. İşçi kıyımından düşük ücretli çıraklar da nasibini aldı. Asgari ücrete zam yapılmadan önce 392 bin 908 olan kayıtlı çırak sayısı zamlı ocak ayında 392 bin 202’ye düştü. Geçen yılın sonu ile bu yılın ilk ayı arasında istihdam artışı bir tek kısmi süreli çalışan sigortalılarda görüldü.
Türkiye’de çok sayıda işveren, işçisine kıdem tazminatı ödememek için her aralık ayında işçilerinden bir bölümünü işten çıkarıyor, yeni yılda ise tekrar işe alıyor. Devlet de bu sisteme göz yumduğu için girdi-çıktı yapılan kayıtlar işçilerde ciddi hak kayıplarına yol açıyor.
DESTEK SADECE 2016’DA KALDI
Bu yılın yanı sıra, aslında bir önceki yıl yani 2015 yılının Ocak ayında da yılsonuna göre kayıtlı işçi sayısı azalmıştı. Ancak o dönemdeki kayıp 180 bin kişide kalmıştı. Bu dönemde ise işten çıkarılan işçi sayısının 400 bine yaklaşması, ağırlıklı olarak yüzde 30’luk asgari ücret zammına bağlanıyor. İşten atılan işçi sayısındaki olağanüstü artış, hükümetin işverene asgari ücretli başına yaptığı 100 liralık desteğin yetersiz kaldığını da işaret ediyor. Desteğin sadece 2016 yılında uygulanacak olmasının da işvereni işçi çıkarmaya yöneltmiş olabileceği değerlendirmeleri yapılıyor. Asgari ücret kaynaklı yoğun işçi çıkarmaları ile sigorta sisteminin aktif pasif oranı aralık ayındaki 2.30 seviyesinden 2.23 seviyesine geriledi. SGK’nın aktif sigortalı işçi sayısı azalırken emekli işçi sayısı 22 bin kişi arttı.
İŞVERENİN YÜKÜ YÜZDE 30 ARTTI
Asgari ücrete yapılan zamdan sonra işveren örgütleri, geçen yıl aralık ayında yaptıkları açıklamalarda, kendilerine üye şirketlerden yoğun olarak işçi çıkarma uyarısı geldiğini ifade etmişlerdi. İşverenler, aralık ayında 1.000 lira olan asgari ücretin ocak ayında 1.300 liraya yükselmesiyle her bir işçi için ödeyecekleri kıdem tazminatının yüzde 30 artacağına işaret ederek, “Bu artış aralık ayında işçi çıkarmayı cazip hale getiriyor. Aralık ayında işçi çıkaran işverenler yüzde 30 daha az kıdem tazminatı ödemek zorunda kalacak” demişlerdi. Çok sayıda işverenin bu farkı dikkate alarak işçisini işten attığı belirtiliyor.
Erdoğan SÜZER / SÖZCÜ
