Zeytinciliğin koruma kalkanı olarak bilinen 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanun, 6. kez değiştirilmeye çalışılıyor.
15 yıldır değiştirilmeye çalışılan ve bu kez 16 Nisan 2016’da, Başbakan Yardımcısı Lütfi Elvan başkanlığında gerçekleştirilen 22. Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu toplantısında gündeme gelen değişiklik ile 25 dekar altı zeytin alanlarının sanayiye açılması planlanıyor.
Yasanın değişmesi halinde 500 bin ailenin geçim kaynağı olan zeytin alanlarının yüzde 70’inin yok olma tehlikesi bulunuyor.
Ansızın yasalaşabilir
Ayvalık, Edremit, Burhaniye, Gömeç ve Havran Zeytin Üreticileri dernekleri de zeytincilik kanununda öngörülen değişikliğin, hem çevreye hem de ülke zeytinciliğine büyük ve geriye dönüşü olmayacak zararlara yol açacağını belirterek tepki gösterdi. Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Aydın Şensal, yasa tasarısının henüz Meclis’e gelmediğini söyledi.
5 dernek savaşıyor
Görüş ve öneri için tasarının Tarım Bakanlığı’na gönderildiğini dile getiren Şensal, “Tarım Bakanlığı’nın geri dönüşü 2-3 ayı bulur. Ama bunun peşini bırakmamak gerekiyor. Çünkü yasalar kaşla göz arasında sabaha karşı çıkıveriyor. Her kanaldan bununla savaşacağız”dedi.
Tasarının kanunlaşmasının zeytin alanlarının talanı anlamına geleceğini vurgulayan Şensal, şöyle devam etti:
“Kararla 25 dekarın altındaki zeytin alanları zeytin vasfından çıkmış oluyor. Türkiye’de zeytin alanlarının yüzde 60- 70’i 25 dekarın altında. Sanki tamamı sanayi yatırımlarına, her türlü imara, maden aramalarına açılmak isteniyor. 5 dernek bununla savaşıyor. Diğer bölgelerde de aynı mücadele var. Bu bir kültür. Buna sahip çıkmak gerekiyor. Tarım Bakanı ile de konuştuk. Dosyayı verdik. Ama sonucunda ne olacak bilmiyoruz. Karamsar çıktık yanından.”
Türkiye’de zeytin alanları, işlenen tarım alanlarının yüzde 3.5’ini oluşturuyor.
Türkiye’de 10 milyon kişi geçimini sağlıyor
Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Şensal’ın verdiği bilgilere göre 2000’de toplamda 90 milyon zeytin ağacı varken, 2013’te ağaç sayısı 170 milyon adete ulaştı. Buna rağmen üretim aynı oranda artmadı, zeytin ağaçları, yol yapımı, santral yapımı gibi sebeplerle kesildi. Örneğin 2014’te Manisa’nın Soma ilçesi, Yırca köyünde, Kolin Grubu tarafından termik santralı yapılması gerekçesi ile 6 bin ağaç talan edildi.
Oysa hükümet, 2020’li yıllarda zeytincilikte dünya ikinciliği hedefini benimsediğini belirtmişti.En başta değiştirilmek istenen zeytincilik kanunu ve beraberinde getirdiği talan, zeytinciliği bu hedefinden alıkoymakta. 2014-2015 hasat ve üretim yılında, 165 bin ton zeytinyağı üretiminin değeri yaklaşık 600 milyon dolar.
2023’te 3 milyar dolar değerinde 700 bin ton zeytinyağı üretimi hedefleniyor. 400 bin tonluk sofralık zeytin üretiminin değeri de yaklaşık 900 milyon dolar. 2023 hedefi de 3.5 milyar dolar. Şensal, bu hedeflerin gerçekleşmesi için zeytin ve zeytinyağının ülke ekonomisine katkısını en iyi şekilde sağlayabilmesi için sektörün önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini söyledi.
Zeytincilik doğrudan ve dolaylı 10 milyonun üzerinde kişinin geçimini sağlıyor(Cumhuriyet).
