Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, enerji hatları üzerinden yapılan teknik olmayan kayıplar ile yasadışı kullanımları önlemek veya azaltmak amacıyla enerjinin kriptolanacağı bir proje üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Albayrak, Dicle Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından pilot olarak uygulanması hedeflenen projeyle trafo çıkışlarında enerjinin şifreleneceğini, bu şifrenin son kullanıcının sayacında çözüleceğini bildirdi. Dicle bölgesinin kapsadığı iller Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman, Mardin, Siirt ve Şırnak olarak sıralanıyor.
‘KAYIP-KAÇAK DÜŞECEK’
Bakan Albayrak, kayıp ve Kaçak elektrikle mücadeleye ilişkin Meclis’teki soru önergesi yanıtında konuyla ilgili detaylı bilgiler verdi. “Kayıp-kaçak miktarı, dağıtım sistemine giren enerji ile dağıtım sisteminde tüketicilere tahakkuk ettirilen enerji miktarı arasındaki farkı göstermektedir. Her bir bölge için hedef kayıp-kaçak oranları belirlenmiştir. Böylece, tüketicilerin daha düşük kayıp-kaçak bedeline maruz kalmaları sağlanırken bu hizmeti yerine getiren dağıtım şirketlerine de riskler yüklenmiştir” diyen Albayrak, sözlerine şöyle devam etti:
“Kayıp-kaçak oranlarının azalması konusu öncelikli hedeflerimizin başında gelmekte olup bu alandaki yoğun çalışmalarımız ve alınan tedbirler neticesinde ülke genelinde kayıp kaçak oranları yüzde 23-25 düzeylerinden yüzde 14-15 düzeylerine kadar düşürülmüştür. Bu yöndeki çalışmalarımız titizlikle sürdürülmektedir. Kaçak ve kayıt dışı elektrik kullanımının önlenmesi amacıyla elektrik dağıtım şirketleri tarafından elektrik abonelerinin ölçü sistemleri kaçak kullanımı engelleyecek şekilde kontrol edilmekte ve kaçak kontrol takibi için kayıp kaçak tarama çalışmaları periyodik olarak devam etmektedir.”
ŞİFRE SAYAÇTA ÇÖZÜLÜR
Albayrak, Türkiye genelinde 2015 yılında kayıp-kaçak gerçekleşme oranının yüzde 14.1 olarak gerçekleştiğini belirtirken, teknik ve teknik olmayan kayıpların azaltılmasına yönelik Ar-Ge projeleri sayesinde bu konuda önemli aşama kaydetmeyi planladıklarını ifade etti.
Dicle bölgesinde pilot uygulaması gerçekleştirilecek olan enerjinin kriptolanması sistemi, “Enerji hatları üzerinden yapılan teknik olmayan kayıplar ile illegal kullanımları önlemek veya azaltmak amacıyla trafoların çıkışlarında enerjinin şifrelenip son kullanıcının sayacında (sayacın içinde veya öncesinde) şifrenin çözülmesi metodunun incelenerek uygulamasının analiz edilmesi” için kullanılacak.
SİSTEM NASIL ÇALIŞACAK
– Trafodan elektriğin iletimi sırasında enerji kripto sistemiyle şifrelenecek.
– Sözkonusu enerji abonenin akıllı sayacına ulaştığında şifrenin çözülmesi beklenecek.
– Her iki taraftaki şifreler eşleştiğinde aboneye elektrik hizmeti verilecek.
– Trafo, sayaçtaki şifreyi tanımazsa aboneye elektrik verilmeyecek.
ELEKTRONİK MÜHÜR SİSTEMİ DE GELİYOR
Bakan Albayrak, şifreli elektrik sisteminin yanı sıra farklı bölgelerde değişik uygulamalara imza atacaklarını da anlattı. Buna göre, Akdeniz elektrik dağıtım bölgesinde, “Akıllı Elektronik Mühür Sistemi Projesi” uygulamaya alınacak. Böylece, ölçümlerde yetkisiz işlem yapılmasına izin vermeyen, yapılan işlemin kim tarafından yapıldığı bilinen ve taklit edilemeyen elektronik mühür sistemi geliştirilerek.
Dicle, Van Gölü ve Aras bölgesindeki, “Önleyici Çalışmalar Projesi” sayesinde de, anlık ölçüm yapılarak teknik olmayan kayıp enerjinin anında görülmesi, önlenmesi ile şebekenin esnekliğinin ve verimliliğinin geliştirilmesinin önü açılacak.
Bakanlığın üzerinde çalıştığı ve yine Dicle, Aras ve Vangölü bölgelerinde pilot olarak denemesi yapılacak olan “Metodoloji ve Yazılım Geliştirilmesi Projesi” ise, enerjide teknik kayıp ile teknik olmayan kayıpların ayrıştırılması ile ilgili olarak gerçek ve anlık verilerin alınmasını sağlayacak.
yeniçağ
