Kamu olanaklarıyla yaptırdığı “dev yatırımları” referandum öncesine çekerek propaganda malzemesi olarak kullanmayı sürdüren hükümet, bugün de Çanakkale Köprüsü’nün temelini büyük bir şov eşliğinde atma hazırlığında. Kamu kaynaklarıyla özel sektöre yaptırılan bu yatırımları meydanlarda kullanmayı alışkanlık haline getiren siyasi iktidar, halkın parasıyla şirketleri nasıl ihya ettiklerinden, ceplerini nasıl doldurduklarından ise bahsetmiyor.
Üçüncü köprü, üçüncü havalını, Avrasya Tüneli, Osmangazi Köprüsü derken kamu olanaklarıyla özel şirketleri ihya etme sırası Çanakkale Köprüsü’nde.
Bugün temeli atılacak köprü için Hazine’nin verdiği günlük araç geçiş garantisi 45 bin. Bu yatırımdan da Türkiye’nin geleceğini borç sarmalına sokacak nitelikte bir tablo ortaya çıkacak. Bu sayının altındaki trafiğin parası, vergilerimizden ödenecek.
Yatırım değil kambur
Ülkeye çağ atlattıklarını, Batı’nın kendilerini kıskandığını dile getiren AKP hükümetinin sadece bir yıl içerisinde devreye soktuğu üç projeye bakıldığında ülkenin geleceğini ipotek altına aldıkları görülebiliyor. Bu ipoteğin arkasında ise çok tartışılan “devlet garantisi” yatıyor. Yap-işlet-devlet modeli ile yapılan projelere verilen devlet garantisi daha şimdiden kamuya yük olmaya başladı.
Kumunun yaşadığı büyük zarar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın kamuoyuna yansıyan 2017 yılının köprü ve otoyollara ilişkin 40 günlük araç geçiş raporu ile daha da görünür oldu. Rapora göre üç projede verilen araç geçiş garantisi yüzünden 2017 Ocak ayında günlük zarar 3 milyon lirayı bulmuş durumda.
Osmangazi Köprüsü kara delik oldu
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın kamuoyuna yansıyan raporuna göre açıklanan veriler -ki bunları büyük başarı olarak sundular- zararı gün yüzüne çıkardı. Ulaştırma Bakını Ahmet Arslan’ın açıklamasına göre 3’üncü köprüden en yoğun günlük geçiş 110 bin araç civarında olmuş. Yavuz Sultan Selim Köprüsü için verilen Hazine garantisi ise 135 bin araç. En iyi durumda bile günlük 20 bin araç eksiği var.
İstanbul’da 2 Aralık’ta açılan Avrasya Tüneli için Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na göre 40 günlük araç geçiş raporu 1 milyon olarak verildi. Yani aylık yaklaşık 780 bin araç. Yani Avrasya Tüneli’nden ocak ayında günlük ortalama 24 bin 500 araç geçiyor. Avrasya Tüneli için verilen garanti ise günlük 68 bin araç.
Dev yatırımlar içinde en büyük kara deliği Osmangazi Köprüsü yaratıyor. Günlük 40 bin olan araç geçiş garantisine rağmen en iyi koşullarda 30 bine çıkabilmiş durumda.
Yeni garantiler yolda
Devreye girecek iki yeni proje için de manzara farklı değil. Üçüncü havalimanı için 12 yıl boyunca verilen yolcu garantisi 6 milyar avronun üzerinde. Oysa geçen 2014 yılına ait Sayıştay Başkanlığı raporu böyle bir anlaşmanın zararları konusunda uyarı niteliğinde. Rapora göre 2014 yılında verilen yolcu garantisinin altında kalınması nedeni ile DHMİ firmalara 125 milyon lira para ödemek zorunda kalmış.
***
Hastalık garanti
Kamu garantisi verilen yatırımlardan en ilginç olanı hiç kuşkusuz Şehir Hastaneleri projesi. Geçen ay içerisinde referandum kampanyasının da açılışının yapıldığı Mersin Şehir Hastanesi ilk proje olarak hayata geçti. Yaklaşık 34 şehirde 43 bin yatak kapasitesi olacak şehir hastanelerine hasta garantisi verildi. Yüzde 70’e yakın yatak doluluğu garantisi verilen sözleşmeler aynı zamanda ülke insanının yatağa düşme garantisi anlamına da geliyor. Köprülerden geçiş sağlamak için yolları kapayan anlayışın, yurttaşları şehir hastanelerine yollamak için kamu hastanelerin kapamayı gündeme getirecektir.
