Servet Avcı / Yeniçağ
Kamuoyu araştırmaları, sadece bilimsel bir teknik değil, aynı zamanda propagandanın bir parçası… Ülkemizde bu işi çok ciddi yapan firmalar olduğu gibi ‘farklı’ yapan firmalar da var…
Kritik zamanlarda veya seçim öncelerinde ‘kamuoyu eğilimini ölçmek’ten ziyade ‘kamuoyunu yönlendirmek’ de kimi anket firmalarının fonksiyonları arasında…
Burada kimin hangi amaçla bu piyasada var olduğunu anlamak için mutlaka eski anket sonuçlarını da beraber incelemek gerekiyor… İşte o zaman gerçekler sırıtıyor…
Özellikle yeni partiyle ilgili rakam açıklayan firmaları bu gözle değerlendirdiğinizde o gerçek çok acı ortaya çıkıyor…
***
Meselâ yeni partiyi sözde Ekim ayı araştırmasında 6.2 gösteren ORC firmasının arşivini bir tarayalım…
Kendi Twitter sayfalarında yayınladıkları rakamlarla, anayasa referandumunda ‘evet’i farklı tarihlerde yüzde 55.4 ile yüzde 62 arasında gösterdiler hep… Sonuç yüzde 51… Araştırmak isteyenler için belirtelim, rakamlar hâlâ o sayfada duruyor…
Yine o referandumla ilgili araştırmada Ankara’nın ‘evet’ oyunu kararsızlar dağıtılmadan yüzde 55 göstermişlerdi… Demek ki bu oran kararsızlar dağıtılınca yüzde 59’a çıkıyordu… Peki Ankara’da sonuç ne oldu? ‘Evet’ yüzde 48.9… Fark tam 10 puan!.. Verdikleri İstanbul sonuçlarında da durum aynı…
ORC, Ocak araştırmasında MHP’li seçmenin yüzde 56’sının ‘evet’ vereceğini bulmuştu!.. Sonuç?
Yine aynı anket firması Aralık 2016’da CHP ve MHP’li seçmenlere “Genel Başkan değişikliğine ihtiyaç duyuyor musunuz?” diye soruyor… CHP’li seçmenin yüzde 63’ü ‘evet’ derken, MHP’li seçmenin yüzde 88.1’i ‘hayır’ diyor!..
7 Haziran 2015 seçimlerinde verilen rakamla çıkan sonuç arasında da büyük fark var… ORC’nin Haziran başında yayınlanan son anket sonucuna göre AKP yüzde 46’yla tek başına yine geliyor… Sonuç: Yüzde 40 ve hükûmet krizi…
***
Ya 2014 Ankara mahalli seçimlerine ne demeli? ORC’ye göre rakamlar şöyle sıralanmıştı: Melih Gökçek yüzde 48.2, Mansur Yavaş yüzde 34.0, Mevlüt Karakaya ise yüzde 14.6… Demokrasi tarihimizin en tartışmalı seçimlerinden birisi olan o seçimde ‘resmî’ sonuçlar şöyle olmuştu: Melih Gökçek yüzde 44.9, Mansur Yavaş yüzde 43.8, Mevlüt Karakaya’yı yazmaya bile lüzum yok!..
ORC firmasının bir özelliği de şu: Her iki-üç ayda bir belediye başkanlarının performanslarını ölçüyor ve en başarılı belediye başkanlarını sıralıyor… 2016, 2015, 2014, milattan önce ve sonra ne kadar araştırma varsa hepsinde aynı isim en başarılı belediye başkanı seçiliyor… Ne tesadüf ki bütün dönemlerin en başarılı belediye başkanı Melih Gökçek!..
***
ORC firması bir örnek… Piyasada bu türden fonksiyonlara sahip birkaç firma daha var… Yine rakamlar vermeye devam edecekler ve medyada şöyle başlıklar göreceğiz: Filancaya sandıktan şok… Falanca eriyor… Şu toparlıyor… Bu dış kulvardan atağa geçti… O koptu geliyor!..
Belli ki anket piyasada bu türden propaganda çalışmaları eksik olmayacak… O hâlde hangi firmadan hangi sonuçlar gelirse gelsin, o firmanın eski seçimlerle ilgili yayınladıkları rakamları yan yana getirip ona göre değerlendirme yapmak gerekiyor…
Yukarıdaki rakamlar söz konusu firmanın kendi internet sayfasında ve Twitter hesabında yayınlanan rakamlar… O yüzden ORC’ları ve benzerlerini değerlendirirken önceki rakamlarına dikkat etmek lâzım… Bu piyasa böyle… Bilgi sahibi olmak için sadece arşivi taramak yeterli…
