Mustafa Pamukoğlu / Aydınlık
NATO ile yaşanan son krizden sonra soğuk savaşın sona ermesiyle eski önemini kaybeden NATO’dan Türkiye’nin çıkması halinde ekonomik anlamda sarsılır mı, veya çıkabilir mi, yahut çıkması haline uluslararası mali kuruluşların tepkisi veya yaptırımları ne olur, soruları gündeme yerleşmiş durumda. Bu nedenle NATO’yu tüm boyutları ile tekrar ele almakta yarar var.
NATO ÜYESİ ÜLKELER
12 NATO üyesi ülke, NATO’ya 4 Nisan 1949 tarihinde kurucu üyeler olarak katılan ülkelerdir. Fransa NATO’nun askeri kolundan 1966 yılında ayrılmış olmasına rağmen, 2009 yılında geri dönmüştür. Danimarka’nın üyeliği, Farœ Adaları ile Grönland’ı kapsamaktadır. Üye ülkeler arasında yer alan İzlanda’nın, askeri ordusu bulunmamaktadır.
Kurucu üyeler: Birleşik Krallık-Belçika-Kanada-Danimarka-Fransa-İzlanda- İtalya-Lüksemburg-Hollanda-Norveç-Portekiz-Amerika Birleşik Devletleri
Türkiye ve Yunanistan 18 Şubat 1952’de üye oldular. Ancak Yunanistan 1974 yılında Türkiye’nin düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra, NATO’nun askeri kanadından çekilmiş olmasına rağmen, 1980 yılında geri döndü.
9 Mayıs 1955 tarihinde Almanya; 30 Mayıs 1982’de İspanya;12 Mart 1999’da Çek Cumhuriyeti-Macaristan-Polonya; 29 Mart 2004’de Bulgaristan-Estonya-Letonya-Romanya-Litvanya-Slovenya-Slovakya; 1 Nisan 2009’da Hırvatistan ve Arnavutluk üye oldu.
ALMANYA EN BÜYÜK ORTAĞIMIZ
NATO ülkeleri içinde ekonomik ilişkiler bakımından birinci sırayı Almanya alıyor.
2016 yılı itibarıyla dış ticaret hacmi yönünden önemli ülkeler şöyle sıralanıyor:
Tablodan görüleceği üzere 9 NATO ülkesine 47 milyar dolar ihracat ve 50 milyar dolar ithalat yapmışız. Toplam dış ticaret hacmimiz yaklaşık 100 milyar dolar.
NATO’DAN ÇIKINCA ALIŞVERİŞ BİTER Mİ?
Tabloda yer alan 9 ülke ve diğer NATO ülkesi Türkiye NATO’dan çıkarsa hemen alışverişi keserler mi? Bu nedenle ilişkiyi sonlandırmak küresel ekonomi gerçeklerine ve eşyanın tabiatına aykırı olur. Üstelik ekonomik ilişkilere son vermek demek aslında topyekûn bir ambargo uygulamak demektir. Yunanistan NATO’dan ayrıldığında NATO ülkeleri ile ticareti yoğun biçimde devam etmişti. Bizle neden devam etmesinler?
Diyelim ki NATO ülkeleri buna bozuldu ekonomik ilişkileri azalttı. Bu tabi Türkiye ekonomisi, üretimini, dış ticaretini, turizmi birkaç yıl olumsuz yönde etkiler. Ama birkaç yıl…
Diğer olumsuz etkileri ne olabilir?
* NATO ülkeleri aynı zamanda uluslararası mali kuruluşlara da hâkim olduklarından Türkiye ekonomisini zora düşürmek için kredi notlarının düşürülmesini sağlayabilirler. Bu da sıcak para ve yabancı sermaye girişini olumsuz yönde etkiler.
* Dış borçları çevirme konusu sorun olmaya başlayabilir.
* Türkiye’de ki yabancı sermaye kaçabilir.
* Turizm bundan etkilenebilir.
Tabi bu etkilerin boyutunu kâğıt üzerinde ölçmek de mümkün değil.
Öte yandan NATO’dan ayrılmakla Türkiye’nin Dünya Bankası, IMF üyeliği ve diğer anlaşmalara muhatap olması ortadan kalkmaz. Uluslararası ekonomik ilişkiler, ticaret anlaşmaları bundan etkilenmez veya çok az etkilenir.
Belki müttefik bir üye vasfını kaybeden Türkiye’yi içine almakta zorlanacak AB süreci uzatabilir.
Kimi analistler Türkiye’nin NATO’dan çıkmasının ciddi ekonomik bedel ödememize sebep olacağını iddia etmektedirler. Kimi analistler AVRASYA’nın her türlü boşluğu dolduracağını düşünmektedir.
BİR KERE ÖLELİM!
Haydi bir cesaret deyip NATO’dan çıkmak mı, doğru? NATO’da kalmakla sürekli emir eri gibi davranan ve sömürülen bir ülke olmaktansa bir kere ölelim ve doğacak sorunları aşmak için bir süre sıkıntı çekelim ama artık ekonomik yapımızı da sömürücü ülkelerin prangalarından kurtaralım. Ayrıca AB almazsa almasın da, diyelim. Yoksa ben bunu göze alamam hem güvenliğim hem de ekonomim açısından kader dostlarımla birlikte olup onların dediğinden çıkamam mı, demek daha doğru. Her iki görüşte yanlış bu görüş mü daha doğru? NATO’dan çıkmayalım ama kendi içinde her zaman bir B planı, C planı olan ve NATO üyesi ülkelerin istediği yönde karar alan değil, kendi doğrularına göre karar alabilen bir Türkiye olalım.
