Hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmaları sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü kazan milli gururumuz Aziz Sancar twitter hesabından Zeliha Kılıç’ın başarısını duyurdu.
Zeliha Kılıç, “Ülkemden uzakta, Amerika Birleşik Devletleri’nde bu çapta bir ödüle layık görülmem ile bilim yapma motivasyonum bir kat daha arttı. Atatürk’ün kurmuş olduğu Cumhuriyet’in yetiştirdiği bir birey olarak bu ödülün onur ve mutluluğunu yaşıyorum” dedi ve ekledi: “Araştırma yapmayı süper ötesi seviyorum, ama, şuna da inanıyorum ki emeklerimizin, çabalarımızın karşılığını almalıyız.” dedi.
Kılıç’ın hedefi, çok iyi bir uygulamalı matematikçi olup, kendi laboratuvarını kurmak ve danışmanları Prof. Richard Mclaughlin ve Prof. Roberto Camassa’nın izinde araştırmalarını devam ettirmek.
Araştırması hakkında bilgi istediğimizde, fizik biliminde özellikle akışkanlar dinamiği alanındaki soruları uygulamalı matematik araç gereçlerini kullanarak anlamaya çalıştığını söyleyen Kılıç, uygulamada ilgilendiği konuyu şöyle aktardı:
“Sıcaklık, nem ya da bazı havada kirliliğe sebep olan parçacıkların türbülanslı atmosfer içerisinde taşınması hava ya da iklim değişikliklerinin saptanmasında çok önemli bir yere sahip. Bunu anlamanın yolu da aslında türbülans itilim ve yayılım arasındaki ilişkiyi anlamaya denk.
Türbülansı anlamaya çalışıyorum diyemem, bu çok ama çok iddialı olur ama naçizane, öyle bir sistemin üzerinde çalışıyoruz ki bizim anlayışımız, verimli dizaynı oluşturmanın da ana problem olduğu mühendislikte ve büyük ölçekli endüstrisel süreçlerde karşımıza çıkan problemlerde türbülans bir etmen olduğundan, onların bu verimli dizaynı çok daha iyi tahminlerle yapabilmelerine ışık tutmaya sebebiyet verecektir demek istiyorum.”
Bu sisteme karşılık gelen bir matematiksel model var mı?
Var, biz bunu taşıma denklemi olarak adlandırıyoruz. Eğer bu denklemde ilgimiz olan sistemi daha da iyi anlamamıza sahip olan değişiklikleri yaptığımızda ve bazı matematiksel, fiziksel ve hesaplamalı bilimlerden gelen araç ve gereçleri de kullanarak analitik ya da sayısal çözümlerine erişmeye çalışırsak, bunun direkt olarak insanlığa dehşet ötesi katkısı olduğunu gayet güzel görürüz.
Ne gibi katkılar bunlar?
Yeraltı suları yoluyla kirliliğe neden olan maddelerin sızıntısını anlama, türbülans yayılımı anlama ile açıklanabilinir, ne kadar burada akım türbülans olmak zorunda olmasa da benim incelediğim modelde akım rastgele bir akım, bu da dolayısıyla elde edilen sonuçların daha geniş gerçek yaşam sorunlarına ışık tutabilme özgürlüğünü içinde barındırıyor.
Bizim amacımız sadece matematiksel modeli formülleriyle ve bilgisayar simülasyonları ile anlamak değil maksat bunu deneylerle de destekleyebilmek, neticesinde de elde edilen sonuçaların güvenilirliğini arttırmak.
yurt gazetesi
