Fatih Erboz / Ankara
AKP ve MHP’nin birlikte verdikleri ittifak yasası olarak bilinen teklifin TBMM’de kabul edilmesinin ardından gözler Anayasa Mahkemesi’ne yapılacak başvurulara çevrildi. Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, seçim barajı konusundaki hükmün, eşitlik ilkesine aykırı olduğu için Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilebileceğini belirtti. Türk şunları kaydetti:
“Anayasa’nın 67’inci Maddesi’ndeki seçim kanunları, temsilde adalet, yönetimde istikrar ilkelerine göre düzenlenir. Bu hüküm 1995 yılında getirilmişti. Aynı kanunda çevre barajı da vardı. Çevre barajını temsilde adalet ilkesine uygun görmeyerek iptal etti. Yüzde 10 barajının ise yönetimde istikrar ilkesine uygun olduğunu kabul etti ve barajı iptal etmedi. İttifak yasası olarak adlandırılan yeni kanunda, ittifakın içindeki bütün partiler tek başına alacakları oy oranı ne olursa olsun ittifak aşarsa bu partilerde barajı aşmış kabul edilecek. Milletvekili dağılımı bakımından her birinin aldıkları oy ayrıca hesaba katılacak. Bunun sonucunda her birinin aldıkları oy oranında dağılımı hesaplanacak.”
Bazı partilerin barajı aşamasa da ittifakla aşacakları için tek başına seçime giren partilerle farklı konuma girmiş olacaklarını dile getiren Türk, ittifak partileriyle tek başına seçime giren partiler arasında eşitlik ilkesine aykırı bir durumun ortaya çıkacağının altını çizdi. Türk, “Bu bakımdan iptal edilebilir. Eşitlik ilkesi Anayasa’nın 10’uncu Maddesi’nde temel ilkelerindendir. Anayasanın 67’nci Maddesi’nde seçimlerin ve halk oylamasına serbest ve eşit koşullarda yapılacağına vurgu yapılıyor. Anayasanın 10 ve 67’nci maddelerine aykırı bir durum ortaya çıkıyor” dedi. Anayasa Mahkemesi’nin 1995 yılında verdiği kararın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşındığını, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin de, “başka hiçbir Avrupa ülkesinde bulunmayan yüksek bir barajdır” kararını verdiğini bildiren Türk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Seçim barajının hangi oranda olması gerektiği konusunda bir rakam verme durumunda değil. Bunu Türkiye’de yasama organı yapar. Bu baraj hiçbir Avrupa ülkesinde yok. ‘Avrupa Konseyi üyesi ülkelerde böyle bir durum yok’ dedi ancak Türkiye bunun gereğini yapmadı. Yeni bir oran belirlenmedi. İttifak yasasının çıkarılmasının bir nedeni de ittifak yapan AKP ve MHP’nin seçim sürprizlerine uğramasını ortadan kaldırmaktır. Barajı indirmemek için ittifakı getirdiler.”
Seçim barajlarının Avrupa ülkelerinde farklı olduğunu aktaran Hikmet Sami Türk, Türkiye’de yerel seçimlerdeki barajın da kaldırılması gerektiğini söyledi. Türk, “Almanya’da eyalet düzeyinde baraj yüzde 5. İtalya’da ise farklı bir baraj sistemi var. Baraj genel olarak yüzde 3’e indirilmeli. Barajı bir sırat köprüsü kabul edeceksek, ittifak yapanlar için bu yüzde 5 olabilirdi. Bunu önerdik ama kabul edilmedi” dedi. Yerel seçimlerde de yüzde 10 kesme barajı olduğuna değinen Türk, “Yerel seçimlerde belediye başkanlığı ve il genel meclisi seçimlerinde, her partinin aldığı oy, il çapında kullanılan oyların toplam oyların yüzde 10’u kadar kesiliyor, atılıyor, burada da kesme baraj var. İttifak yasasında buna dokunulmadı” diye konuştu.
yeniçağ
