MUSTAFA MERT BİLDİRCİN / Birgün
Milli Eğitim Bakanlığı’nın, (MEB) eğitimcilerin ve atama bekleyen öğretmenlerin tepkisine karşın sürdürdüğü “sözleşmeli öğretmenlik” ısrarı “Öğretmen Strateji Belgesi”ne de yansıdı. Bölgeler arasında öğretmen dağılımı ve hareketliliğinin Türkiye’de eğitim sisteminin önemli sorunlarından biri olduğu belirtilen Öğretmen Strateji Belgesi’nde, “Sorunların çözümü için 2016 yılı itibariyle sözleşmeli öğretmen istihdamına yönelik çeşitli hukuki düzenlemeler gerçekleştirilmiş ve öğretmen ihtiyacının yoğun olarak hissedildiği yerlerde çalışmak üzere, bu statüde 20 bin sözleşmeli öğretmen kadrosu ihdas edilmiştir” denildi. Türkiye genelinde öğretmenlerin ortalama hizmet yılı süresinin düşük olduğu bilgisinin yer aldığı belgede çözüm için bir kez daha sözleşmeli öğretmenliğe işaret edildi.
Eğitimde nitelik farkı
400 binden fazla öğretmen atama beklerken “çözüm”ü sözleşmeli öğretmenlikte bulan MEB’in bu ısrarı Öğretmen Strateji Belgesi’ne de yansıdı. Öğretmen açığını kapatmak için formasyonu olmayan ön lisans mezunlarını sınıf öğretmeni olarak atayan MEB’in gerekçesi dikkati çekti. MEB’in 2017-2023 yıllarını kapsayan Öğretmen Strateji Belgesi’nde bölgeler arasında öğretmen dağılımı ve hareketliliğinin büyük değişiklik gösterdiği belirtilerek, bu durumun iller arasında eğitimde nitelik açısından önemli farklılıklara neden olduğu vurgulandı. Şehir merkezlerindeki köklü eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin ortalama hizmet yılının, sosyal ve ekonomik imkânların yetersiz olduğu ilçelerde bulunan öğretmenlere göre daha yüksek olduğu kaydedildi.
Türkiye genelinde öğretmenlerin ortalama hizmet yılı süresinin 11,4 olduğunu açıklayan MEB, bazı bölgelere ve illere göre hizmet yılı sürelerini şöyle sıraladı:
»Ege Bölgesi: 14,2.
»Güneydoğu Anadolu Bölgesi: 6,4
»Şırnak: 1,8
»İzmir: 15,8.
Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği ve Büro Hizmetleri’nin yanı sıra Mobilya ve Hemşirelik bölümleri mezunları sınıf öğretmeni, okulöncesi ya da branş öğretmeni olarak görevlendirilirken, Strateji Belgesi’nde, öğretmenlerin eğitimcilik niteliği konusundaki becerileri ölçülerek mesleğe kabul edildiği ifade edildi.
İstikrar için çözüm (!)
Öğretmen Strateji Belgesi’nde, bölgeler arasında görülen öğretmen hizmet yılı farklılığının kimi illerin kendi içlerinde de yaygın olarak gözlemlendiği bilgisine yer veren MEB, eğitimde kalite ve istikrar sorununun çözümü için sözleşmeli öğretmenliği işaret eden şu ifadeleri kullandı:
“Öğretimde mesleki tecrübe ve sürekliliğin öğrenciler açısından önemi düşünüldüğünde bu farklılıklar, eğitim öğretimde kalite ve istikrar sorunlarını beraberinde getirmektedir. Bu sorunların çözümü için 2016 yılı itibariyle sözleşmeli öğretmen istihdamına yönelik çeşitli hukuki düzenlemeler gerçekleştirilmiş ve öğretmen ihtiyacının yoğun olarak hissedildiği yerlerde çalışmak üzere, bu statüde 20 bin sözleşmeli öğretmen kadrosu ihdas edilmiştir. Bu kapsamda istihdam edilenler, tercih ederek atandıkları okullarda dört yıl sözleşmeli statüde çalışacaklardır. Göstermiş oldukları başarı durumuna göre sözleşmeleri her yıl yenilenebilecek olan bu öğretmenler dördüncü yılın sonunda da başarılı olmaları halinde kadrolu statüye geçerek okullarında iki yıl daha görev yapacaklardır.”
***
Güvencesizlik politikaları sürüyor
Öğretmen Strateji Belgesi kapsamında hazırlanan Öğretmenlik Mesleği Genel Yeterlikleri yayımlandı. Eğitim Sen Genel Başkanı Feray Aytekin Aydoğan kararı eleştirerek, “Bu belge ile güvencesizlik politikaları hayata geçirilmeye çalışılıyor. Eğitim alanında ‘yeterliliğe’, liyakate sahip olmayanlar, öğretmenlerin ‘yeterliliği’ne karar veremez” dedi.
Performans uygulamasının büyük tepkiye sebep olduğunu anımsatan Aydoğan, “Öğretmen yetiştirme ve atama sistemini ‘performans’, ‘rekabet’, ‘verimlilik’, ‘kariyer’, ‘kalite’ gibi piyasacı kavramlar üzerinden oluşturmak isteyen MEB’in bu tutum ile eğitimin niteliğini yükseltmesi mümkün değildir. MEB, emeğimizi değersizleştiren, mesleki itibarımızı yok eden politika ve uygulamalardan derhal vazgeçmelidir” diye konuştu.
