Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, gazeteciler Erdem Gül ve Can Dündar’ın duruşmasını izlemek üzere Çağlayan Adliyesi’ne giden yabancı diplomatlara sert çıktı. “Diplomasinin de bir edebi, adabı var” diyen Erdoğan, yabancı diplomatların duruşma izlemesinin “izne tabi olduğunu” iddia etti. Ancak Erdoğan’ın iddiasının aksine, Türkiye’de görev yapan yabancı diplomatların açık bir duruşmayı izlemek için izne ihtiyaçları yok. Hatta, diplomatların çalışma şartlarını düzenleyen Uluslararası Viyana Konvansiyonu’na göre, duruşma izlemek diplomatların görevleri arasında bulunuyor.
Zeynep GÜRCANLI/ANKARA
İŞTE O MADDE
Türkiye’nin de taraf olduğu, diplomatların görev yaptıkları ülkede çalışma şekillerini düzenleyen Viyana Konvansiyonunun 3. maddesinin ‘d’ bendi, Erdoğan’ın sözlerini yalanlar nitelikte. Sözkonusu madde şöyle diyor; “Bütün yasal imkânlarla kabul eden Devletin durumunu ve gelişmelerini tespit etmek ve bunlar hakkında gönderen Devlet Hükümetine bilgi vermek”. Yani, bağlı oldukları devletlerinin ilgilendikleri konuları “yerinde tespit etmek”, izlemek ve rapor etmek, yabancı diplomatların temel görevleri arasında bulunuyor.
ABD ve Avrupa ülkeleri de, Türkiye’deki ifade özgürlüğü’nde yaşanan gelişmeleri yakından izlediklerini, ilgilendiklerini en üst düzeyde yaptıkları açıklamalarla zaten açıklamışlardı. ABD Başkanı Barack Obama’dan, Almanya Başbakanı Angela Merkel’e, İtalya Başbakanı Renzi’den, Fransa Cumuhrbaşkanı François Hollande’a kadar pek çok lider, Türkiye’deki ifade ve basın özgürlüğünden dolayı duydukları endişeyi pek çok kez, kamuoyu önünde açıklamışlardı. Dolayısıyla, bu ülkelerin diplomatlarının, ifade özgürlüğü ile yakından ilgili olan, iki gazetecinin yargılandığı bir davanın duruşmasını izlemeleri de, “görevlerinin bir parçası”.
İZNE GEREK YOK!
Yargı mensuplarına göre, Türkiye’de görülen açık duruşmalarda kimin izleyip kimin izlemeyeceğine ilişkin bir sınırlama bulunmuyor. Türk yasalarında, Türkiye’de görev yapan yabancı diplomatların açık duruşmaları izlemesi ya da izin almalarını gerektiren herhangi bir hüküm, madde bulunmuyor.
TÜRK DİPLOMATLAR DA BULUNDUKLARI ÜLKEDE DURUŞMA İZLİYOR
Diplomatların, atandıkları ülkedeki açık yargılamaları izlemeleri açısından da herhangi bir sınırlama bulunmuyor. Türk diplomtaları, görev yaptıkları ülkelerde, Türkiye’nin ilgilendiği pek çok davayı duruşma salonunda izlemişlerdi. Türkiye’de ise, tüm dünyanın takip ettiği PKK elebaşısını Abdullah Öcalan’ın yargılandığı davada duruşmaları, pek çok yabancı diplomat izlemişti.
KENDİSİ, “AYM KARARINA SAYGI DUYMAM, UYGULAMAM” DEMİŞTİ
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dündar ve Gül’ün özgürlüklerinin ihlal edildiğine ve “tahliye edilmelerine” ilişkin Anayasa Mahkemesi kararı konusunda “saygı duymam da, uygulamam da” diye açıklama yapmıştı. Diplomatik kulislere göre, bir dava hakkında böyle konuşabilen Cumhurbaşkanı’nın, şimdi aynı davanın duruşmasını izleyen yabancı diplomatlara “sizin ne işiniz var orada” demesi, en hafif deyimiyle, “nezaketsizlik”. Sözcü’ye bilgi veren diplomatik kaynaklar, Erdoğan’ın yabancı diplomatlara yönelik bu çıkışın, “Viyana Konvansiyonunu ihlal” olarak yorumlanması gerektiğini kaydediyorlar. Bir yabancı diplomat, “Cumhurbaşkanı, duruşma izleyen diplotları Türkiye’nin içişleri tecavüzle suçluyor. Oysa bizim bağlı olduğumuz ülkenin ilgilendiği bir konuda yerinde tespit yapmamızı eleştirmek, bizim içişlerimize müdahale anlamına gelir” diye konuştu
ERDOĞAN NE DEDİ?
Erdoğan, Can Dündar ve Erdem Gül’ün duruşmasını izleyen yabancı diplomatların “gövde gösterisi” yaptıklarını ve “hadlerini aştıklarını” ileri sürmüştü. Erdoğan’ın bu konudaki sözleri aynen şöyle; “Dün malum bir gazetecinin mahkemesi vardı. Bu yargılamaya katılanların durumu çok önemli. İstanbul’daki konsoloslar mahkemeye geliyor. Siz kimsiniz ya, sizin ne işiniz var orada? Yani diplomasinin de bir edebi var, adabı var. Burası senin ülken değil, Türkiye. Sen konsolosluk binası veya konsolosluk sınırları içerisinde hareket edebilirsin, diğerleri izne tabidir. Bunlar kalkıp bu ülkenin içerisinde bir gövde gösterisini yapabilecek kadar haddi tecavüz edebiliyorlar. Oynanan oyunun tarzını göstermesi bakımından bu çok önemli. Demokrasi, insan hakları, özgürlük, seçimlaflarını dillerinden düşürmeyenlerin, halkın desteğini alarak iş başına gelenlerle darbeciler karşı karşıya geldiğinde tercihlerinin hangisinden yana olduğunu hep birlikte takip ediyoruz, görüyoruz.”
HANGİ YABANCI DİPLOMATLAR DURUŞMAYI İZLEDİ?
Erdem Gül ve Can Dündar’ın duruşmasını ABD, Almanya ve Kanada’nın Büyükelçileri, Hollanda, İngiltere,Belçika,Çek Cumhuriyeti, Rusya, İtalya, Avusturya, Polonya’nın da İstanbul Başkonsolosları izledi.
sozcu
