Ege Cansen
Gazete haberlerine göre, Suudiler ABD’yi tehdit etmişler. Demişler ki: “Eğer ABD Meclisi’nden, 11 Eylül 2001’de New York’taki Dünya Ticaret Merkezi ikiz kulelerinin, Arap teröristlerce uçak çarptırılarak yıkılması eyleminde Suudi Arabistan’ın rolü vardır şeklinde bir karar çıkarsa, biz de ABD ekonomisini sarsmak için kasamızda bulunan 750 milyar dolarlık ABD Hazine bonolarını ve tahvilleri satarız.”
Amerikan Meclisi’nden böyle bir karar çıktığını ve Suudilerin de dediklerini yaptıklarını farz edelim. Gelin bu tehdit eyleminin muhtemel mali sonuçlarını birlikte irdeleyelim.
ABD BONO VE TAHVİLLERİNİ KİMLER ALACAK?
Suudiler 750 milyar dolarlık ABD kâğıtlarını satışa çıkarınca, bu tahviller ucuzlayacak, faiz getirisi yükselecektir. Bu durumda akla gelen ilk ihtimal bunları dolar cinsinden birikmiş parası olanlar hatta Amerikalılar alacaktır. Yani Suudilerin kasasından faiz getiren Amerikan devlet tahvili çıkacak, yerine faiz getirmeyen ABD parası geçecektir. Bu süreçte bono ve tahviller iskontolu fiyattan satılacağı için Suudiler maldan zarar edecektir.
Üstelik dolarlı tahvillerin verimi yükseleceğinden cazibesi artacak, bu tahvilleri almak için dolar talep edileceği için dolar pek değer kaybetmeyecektir. İkinci ihtimal Suudilerin ellerindeki tahvilleri, Euro, yen, renminbi, İsviçre Frangı veya İngiliz Sterlini ile satmak istemeleridir.
Bu durumda Suudilerin eline dolar dışı döviz geçecektir. Bu dövizlerin getirisi, dolardan düşük olduğu için Suudilerin “yıllık faiz gelirleri” düşecektir. Bu hengâmede doların değeri de düşebilir. Ancak bu düşüş, Amerikan sanayisinin rekabet gücünü artıracağı için Çin ve Japonya buna alet olmak istemez.
PETROLÜ DOLARLA SATMAK VEYA SATMAMAK
Sıkça yapılan hatalardan biri de petrolün dolarla satıldığını sanmaktır. Petrol dolarla satılan değil, fiyatı dolarla belirlenen bir emtiadır. Almanya, Hollanda veya Fransa, aldıkları petrolün parasını, muhtemelen Euro ile ödemektedir.
Sadece petrol ihracatçısı ülkenin kestiği fatura “dolar” cinsinden olabilir. Ödeme gününde hatta saniyesinde Dolar/ Euro çapraz kuru neyse fatura bedeli Euro’ya döndürülüp havale yapılabilir. Çünkü petrol ihracatçısı ülkeler de Almanya, Hollanda veya Fransa’dan fiyatı “Euro” ile tespit edilmiş mal alırlar. Onlar da bu ülke firmalarına borçlarını Euro ile veya ödeme anındaki çapraz kur üzerinden hesaplayarak dolarla ödeyebilir.
Suudilerin petrollerini dolarla satmama kararı pratikte hiçbir anlam ifade etmez. Fiyatlandırma Euro ile yapılır, fatura Euro ile kesilirse, Amerika da elindeki doları, Euro’ya çevirip ödeme yapar. Günün sonunda petrolü yine dolarla almış olur. Eğer lehte ve veya aleyhte bir fark oluşursa, bu Euro/ dolar çapraz kurundan doğar.
Son söz: Ödeme yapılan paraya değil, malın fiyatına bak.
sozcu
